Komitede, Sıhhat Bakanlığı bütçesi üstüne söz alan Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Devrim Barçın’ın sivrisinekle mücadelede kullanılmak suretiyle çıkılan ilaç ihalesinde kimyasal içerikli ilacın yer alması ile ilgili eleştirisi üstüne Sıhhat Bakanı Hakan Dinçyürek, bahse mevzu ilaçların biyolojik çeşitlilikle ilgili olmayan, kirli lağım sularının olduğu yerlerde kullanılacağı yanıtını verdi. Dinçyürek, “Temiz sulak alanlarda, insanların yaşamış olduğu alanlarda asla kullanılmayacak. Dere yataklarına bu ilacı kullanmayacağız” diyerek, bu konudaki hassasiyeti de dikkate alacağını belirtti.
Barçın: “Şu anda Sıhhat Bakanlığı’nda kaçak işçi çalıştırıyorsunuz”
CTP Milletvekili Devrim Barçın, sıhhat fonuyla ilgili lüzumlu yasal düzenlemenin yapılması icap ettiğini söyleyerek, fon için ne kadar tahsilat yapıldığını sordu.
Bütçede yiyecek alımı için 70 milyon TL olan bütçenin 2024 için 285 milyon TL’ye çıkarıldığını belirten Barçın, bunun iyi mi hesaplandığını da sordu. Bunun üstüne Maliye Bakanlığı yetkilisi, “Oradaki artışın ana sebebi, yatan hasta sayısı artmaktadır” yanıtını verdi.
Barçın’ın sorusu üstüne Sıhhat Bakanı Dinçyürek de söz alarak, sağlıkta bazı şeylerin öngörülemeyeceğini, yaşam pahalılığı ve hasta doluluk oranlarındaki artış göz önünde bulundurularak bütçeye bir sayı konulduğunu söylemiş oldu. Dinçyürek, rakamın fazla gelmesi halinde yıl sonunda başka kalemlere aktarılacağını da kaydetti.
Arkasından konuşmasına devam eden Barçın, “Temel sıhhat hizmetleri dairesinin vazife yollukları niçin düşürülüyor?” dedi ve temel sağlıkta enformasyon ve raporlama giderlerinin artırıldığını da belirterek sebebini sordu.
Ambulans hizmetlerinden özelden hizmet alınacağının iddia edildiğini kaydeden Barçın, Türkiye’de devletin hususi hastanelerine ambulans için ücret ödemediğini belirterek, ülkede hususi hastanenin gönderilmiş olduğu ambulans başına devletten para alacağı iddiasının doğru olup olmadığını sordu.
“Yurtdışında uzmanlık yapanların şu anda toplumsal sigortaları yatmıyor” diyen Barçın, bu insanların sigortasının yatırılması icap ettiğini söylemiş oldu. Barçın, sevksiz olarak yurtdışına gidenlerle ilgili ayrı bir mevzuat yapılmasını da istedi.
Yataklı tedavi kurumlarının müteahhitlik – temizlik hizmet alımına 422 milyon TL verildiğini söyleyen Barçın, “Şu anda Sıhhat Bakanlığı’nda kaçak işçi çalıştırıyorsunuz. Taşeron hizmetler artık amacına hizmet etmiyor” dedi. Bunun üstüne Bakan Dinçyürek, “Sıhhat Bakanlığı’nda primleri ödenmeyen yoktur” dedi.
Baybars: “Sıhhat hizmetlerinde kimsenin memnun olmadığı bir sistemsizlik var”
Bütçe üstüne söz alan Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars, sıhhat hizmetlerinde kimsenin memnun olmadığı bir sistemsizlik bulunduğunu ifade ederek, 2022 senesinde kamu hastanelerinde yada sıhhat ocaklarında kaç kişiye hizmet verildiğini, kaçının yurttaş ve kaçının yabancı bulunduğunu sordu.
Baybars, “İlaç alımlarıyla ilgili hangi ilaca daha çok gereksinim duyulduğuna ilişkin bir veri yada bir emek harcama var mı?; Tüp bebek merkezlerine son olarak ne süre denetim yapılmış oldu?; Taşıyıcı annelikle ilgili bir düzenleme yapılacak mı?” sorularını da yöneltti.
Yurtiçi ve yurtdışı sevklerle ilgili bütçede 420 milyon TL ayrıldığını belirten Baybars, “Kapasiteyi çoğaltmak ve bu sistemi düzeltmek için ne öngörülüyor?” dedi.
Derya: “Kamuda hasta bakıcılığı uygulamasına geri dönülmeli”
CTP milletvekili Doğuş Derya ise, meydana getirilen bir araştırmaya bakılırsa, kırsal bölgede yaşayan bayanların fizyolojik sıhhat durumları daha fena bulunduğunu aktararak, bunu kırsal kesimlerdeki bayanların sıhhat ocaklarına ulaşımının zor olmasına bağladı. Derya, bilhassa İskele ve Lefke bölgelerinde sağlığa erişimi kolaylaştırmak adına ne yapıldığını sordu.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve hastanede meydana getirilen jinekoloji ameliyatları ile ilgili veri olmadığı eleştirisinde bulunan Derya, Filiz Besim’in Sıhhat Bakanlığı döneminde sıhhat ocaklarında kız çocuklarına HPV aşısı yapıldığını ve bayanlara parasız smear testleri yapıldığını belirterek, Sıhhat Bakanlığı’nı koruyucu sıhhat hizmetlerine ehemmiyet vermemekle suçladı.
Devlet hastanelerinde gebelik sonlandırma hizmeti verilmemesini ve ülkede 10 haftadan sonrasında kürtaj yapılmamasını da eleştiren Derya, “Dünyanın hiçbir yerinde bu süre 10 hafta değildir. Türkiye’de de 12 hafta yapılmış oldu” diyerek, bu sürenin ülkede de 12 haftaya çıkarılmasını istedi.
Derya, kamuda hasta bakıcılığı uygulamasına geri dönülmesi icap ettiğini de altını çizdi.
Özuslu: “İki Toplumlu Sıhhat Komitesi daha çok çalıştırılmalı”
CTP Milletvekili Sami Özuslu ise, ülkede ceylan, timsah şeklinde hayvanların görüldüğünü anımsattı ve ülkeye kaçak giren hayvanların sıhhat mevzusundaki risklerine dikkati çekti.
Yurtdışı ve yurtiçi hastanelere 420 milyon TL ödendiğini belirterek eleştiren Özuslu, tıbbi atıklar sorununa da dikkati çekti.
Sağlıkta altyapıda ve yasal düzenlemelerde de sorun bulunduğunu dile getiren Özuslu, devlet hastanelerinde görevli olan doktorların bununla beraber hususi hastane ve kliniklerde emek harcaması ile ilgili probleminin da aşılamadığını açıkladı. Özuslu, iki toplumlu sıhhat komitesinin daha çok çalıştırılmasını da önerdi.
Berova, “3 Aralık Dünya Engelliler Günü” sebebiyle ileti yayımladı
Düzmece reçete yolsuzluğuna da değinen Özuslu, Emek verme Bakanı’nın mevzuyla ilgili açıklamasının “sigortayla sözleşmesi olan her eczacı ve doktoru alın içeri tıkın” manasına geldiğini ifade ederek eleştirdi.
Özuslu konuşmasına “En fena pandemi şu anda ruh ve sinir sağlığımız açısından yaşanıyor” diyerek son verdi.
Şahiner: “Mühim olan bu ülkede iyi kamusal sıhhat hizmeti vermektir”
CTP Milletvekili Salahi Şahiner, Sıhhat Bakanlığı’nın genel bütçeden almış olduğu oranı “gülünç” olarak vasıflandırdı ve “Hükümetin size layık görmüş olduğu Sıhhat Bakanlığı bütçesi, Hakan Dinçyürek’in ayağını kaydırmak için hazırlanmış olan bir bütçedir” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
Kamusal sıhhat hizmeti tam olmadığı için sevklere ödemeler yapıldığını ve büyük miktarların heba edildiğini söyleyen Şahiner, “Mühim olan bu ülkede iyi kamusal sıhhat hizmeti vermektir” dedi. Şahiner, sıhhat çalışanlarının yüzünü güldürmeden kamusal sağlıkta istenilen noktaya gelinmesinin mümkün olmadığını da altını çizdi.
Belli başlı tarımsal ilaçların dünyada yasaklandığını da özetleyen Şahiner, bunların ülkeye gelmesini engelleyici yasal mevzuata gereksinim bulunduğunu söylemiş oldu.
Şahali: “Sıhhat servislerinin randımanlı ve yurttaşa itimat verecek şekilde emek harcaması sağlanmalı”
Komite Başkan Vekili Erkut Şahali de söz alarak, sıhhat servislerine itimat duyulmadığını belirterek, kamusal sıhhat sistemine itimat duyulmasını sağlama zorunluluğu bulunduğunu kaydetti.
Sıhhat merkezlerindeki sorunlara değinen Şahali, mevcut sıhhat servislerinin randımanlı ve yurttaşa itimat verecek şekilde çalışmasının sağlanması icap ettiğini söylemiş oldu. Şahali, hastanelerin ambar bölümleri ile hasta ve yakınlarının kullandığı bölümlerin ayrılmasını da istedi.
Dinçyürek: “2024 senesinde kesintisiz ilaca erişimi hedefliyoruz”
Milletvekillerinin konuşmalarının peşinden cevap veren Sıhhat Bakanı Hakan Dinçyürek de altyapı ve üstyapısını tamamlamış, sistemini kurmuş ülkelerin sıhhat servislerinin devamı için bütçenin yüzde 12 ve üstünde hisse aldığını işaret ederek, şu an ülkede bu şekilde bir bütçenin olmadığını kaydetti. Dinçyürek, buna karşın sağlığa ayrılan 8.82 rakamının son 20 senenin en yüksek rakamı bulunduğunu belirtti ve daha azca sıhhatli hizmet verilebilmesi için ülkenin yakın gelecekteki hedefinin ilkin yüzde 10, orta vadede yüzde 12 olması icap ettiğini söylemiş oldu.
Dinçyürek, personel sıkıntısına ilişkin, 2024 yılı içinde öngörülen kamu istihdamı rakamının tamamının Sıhhat Bakanlığına verilse bile ideal seviyede sıhhat sistemi kurulmasını karşılamayacağını söyleyerek, yapabileceklerinin her yıl açığı kapatmak ve ideale yaklaşmak bulunduğunu belirtti.
Dinçyürek, “bu ülkelerin gerçeklerinin bilinmesi” vurgusunu yaparak, dile getirilen eleştirilerin bir tek bugün için geçerli olmadığını, geçmişi göz önüne bulundurmadan meydana getirilen eleştirileri samimi bulmadığını söylemiş oldu.
Milletvekili Erkut Şahali’nin konuşmasına atfen, idrak ve imajın oldukça mühim bulunduğunu ifade eden Dinçyürek, buna yönelik ilgili tespitlerin yapıldığını açıkladı, küçük hizmet alımları ve dokunuşlarla bazı görüntülerin düzeltildiğini sadece bunun kafi olmadığını söylemiş oldu; hasta ve hasta yakınlarının rahat etmesi için yaptıkları emek harcamalar hakkında data verdi.
Nüfusun artması şeklinde sebeplerden dolayı acil servislerin suistimale açık bir halde yığılma bulunduğunun gözlemlendiğini kaydeden Dinçyürek, orada bir aciliyet sırası yapıldığını, bunun düzeltilmesi için de hastanedeki çalışanlarla beraber emek harcamalar yürüttüklerini, Devlet Hastanesi bünyesinde 5 tane acil tıp uzmanın görevlendirildiğini bildirdi.
Dinçyürek, ilaca erişime sıkıntılara da değinerek, veriye dayalı hesaplamalar yaptıklarını, bir ayda devlet sıhhat kurumlarında hekimlerin reçete etmiş olduğu tüm ilaçları listelediklerini ve maliyetlerini aldıklarını söyledi. Buna ilişkin KKTC’de ecza depolarına bu listeyi sunarak, en süratli yol olduğundan elden teklif aldıklarını kaydeden Dinçyürek, 13 firmanın teklif verdiğini ve en düşük teklif verenden hizmet aldıklarını, ilaçların yüzde 80’inin şu an için teslim edilmiş bulunduğunu belirtti; burada bir rekabet ortamının oluştuğunu altını çizdi.
Bunun yanında mahalli firmaların sağlayamadığı 12 kalemin de olduğuna işaret eden Dinçyürek, bu kalemlerin de USHAŞ’tan alındığını aktardı. Dinçyürek, mahalli firmalarda yoksa ülkenin ilaçsız bırakılamayacağını dile getirdi; kesintisiz ilaç tedariğinin öneminin altını çizdi.
Bütçenin Genel Kurul’dan geçmesinin peşinden senelik ilaç ihtiyacı dikkate alınarak daha büyük bir üçüncü ilaç ihalesine de çıkılacağını duyuran Dinçyürek, 2024 yılı içinde kesintisiz ilaca erişimi sağlama planları olduğuna işaret etti; halkın bu sıhhat sistemine inanmasının önemini altını çizdi.
“Nisan ayı sonunda yeni devlet laboratuvarına kavuşacağız”
Nisan ayı sonunda yeni Devlet Laboratuvarı’nı bitirmeyi planladıklarını belirten Dinçyürek, projesinin bitmiş bulunduğunu, gelecek aylarda ihaleye çıkılacağını duyurdu. Laboratuvarın sıfırdan yapılmış bir bina bulunduğunu belirten Bakan Dinçyürek, inşaatın da akreditasyon için onay alacak şekilde hazırlandığını söylemiş oldu; binanın peşinden derhal akreditasyon alım çalışmalarına başlanacağını bildirdi.
Sıhhat Bakanı Dinçyürek, İlaç Eczacılık Dairesi’ne otomasyon kurarak, sayım yaptıklarını da aktararak, mevcut yığın bilinmediği takdirde takibin yapılamayacağını belirtti; bunun için birkaç gün Daire’nin kapatıldığını açıkladı. Depolama alanında Daire’de yaşanmış olan sıkıntıları paylaşan Dinçyürek, raf sistemleri, havalandırma şeklinde düzenlemeler yapma planlarından bahsetti.
Dinçyürek, hastanın hekime daha etkili erişmesi hakkında yazılımlar geliştirildiğini kaydetti ve bu şekilde uzun vadeli kronik hastalara reçete yazılmasının önünün açıldığını hatırlattı.
Emek verme Bakanlığı ile ortak komiteler vesilesiyle Sigortalar vesilesiyle ilaca erişime yönelik başlattıkları projeyi paylaşan Bakan Hakan Dinçyürek, bu projede de son aşamaya gelindiğini söylemiş oldu. “Hedefimiz bu ülkedeki her insanın ilaca erişimini kolaylaştırmaktır” diyen Dinçyürek, kamuda istihdam edilen hekimlerin de önerdikleri ilaçların otomasyon üstünden her insanın görebilmesinin sağlanacağını açıkladı; e-devlet ihtiyacına dikkat çekti.
Hedefin, niyetin doğru bulunduğunu dile getiren Sıhhat Bakanı Dinçyürek, Kurul hastalarının bir yıl süresince alacağı ilaçların hangi bölgede hangi merkezden alacağı noktasında emek harcamalar yaptıklarını da aktardı; esas olanın bir tek ilacı temin değil, “canını ezmeden ilacı temin” bulunduğunu belirtti.
Bakan Dinçyürek, sıhhat merkezinde de diş hekimliğinin yapılabilirliğini artırdıklarını anlatarak, birçok işlemin artık yapılabileceğini söylemiş oldu; tamamlanmamış malzemelerin bildirim anında sağlandığını açıkladı. Hanım muayeneleri ve dahiliye birimlerinde gelişmelere de yer veren Dinçyürek, mobil kanser tarama aracı için de çalışmaların yürütüldüğünü açıkladı; 2024 senesinde getirebilmeyi hedeflediklerine işaret etti.
Mağusa Hastanesi hakkında da konuşan Dinçyürek, talep edilen malzemelerin peşinden kısa sürede fako göz ameliyatlarının Mağusa’da yapılabileceğini duyurdu. Mağusa Hastanesi’ne yönelik gelecek projeler hakkında bilgiler veren Sıhhat Bakanı Dinçyürek, buna ek olarak Lapta ve Değirmenlik Sıhhat Merkezi’nin bütçede yer aldığını altını çizdi.
Sıhhat Bakanı Hakan Dinçyürek’in yanıtlarının peşinden Sıhhat Bakanlığı’nın bütçesi oylanarak, oy çokluğuyla kabul edildi.
Komite, 10 dakika ara verdi; aranın peşinden Emek verme ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının bütçesi ele alınıyor.