Komite dün gün boyu sürdürdüğü bütçe mesaisini gece saat 23.40’ta tamamladı.
Bütçe görüşmesi esnasında, İçişleri Bakanı Dursun Oğuz ve bakanlık bürokratları da hazır bulunmuş oldu.
-Toros
İçişleri Bakanlığı bütçesi üstüne ilk sözü alan CTP Milletvekili Fikri Toros, Taşınmaz Mal Komisyonu (TMK) hakkında konuşarak, komisyonun, bir deva müessesesi olarak kurulduğunu belirtti. TMK’nın, AİHM tarafınca da tanınan bir iç hukuk yolu olarak belirlediğini dile getiren Toros, bunun fazlaca mühim bir imkân bulunduğunu kaydetti.
Taşınmaz Mal Komisyonu’nun sonuçlandırdığı bağlayıcı kararların toplam bedeliyle, bütçe yasasında Maliye Bakanlığı’nın ayırdığı kalemin örtüşmediğini belirten Toros, verilen hükümlerin ödenemediğini söyledi. Ödemelerin sınırı olan da olsa yapılmaya başladığını ifade eden Toros, İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı’nı bu mevzuyu gözden geçirmeye çağrı etti.
TMK’da yasallaşmayan tapuların gelecekte iyelik komisyonun başına dert olacağını kaydeden Toros, bunun hafife alınmaması icap ettiğini söylemiş oldu. Toros, TMK’nın görevlerini fazlaca daha etkin bir halde yapabilmesi için ayrılan bütçelerin gözden geçirilmesinin koşul bulunduğunu belirtti.
KKTC’de muhtarların ve muhtarlıkların demokrasinin fazlaca mühim unsuru olduğuna işaret eden Fikri Toros, muhtarlık binalarının bilgisayar ihtiyaçlarının karşılanması için finansal imkanlar yaratılması icap ettiğini söylemiş oldu. Nüfus sayımı yapılmayalı 12 yıl bulunduğunu ifade eden Toros, nüfus sayımı yapılmamasının belirsizliği, güvensizliği artırmaya devam edeceğini kaydetti.
Ülkenin fazlaca büyük bir çoğunluğunun yabancılara satıldığını ve buna izleyici kalındığını korumak için çaba sarfeden Toros, bu mevzuda kesin, tutarlı siyaseti, muhalefetin destekleyeceğini belirtti.
TMK’nın binası ve kapasitesinin güçlendirilmeye ihtiyacı bulunduğunu belirten Toros, bu kaleme ayrılan rakamın gözden geçirilmesi talebini yineledi.
-Özuslu
CTP Milletvekili Sami Özuslu ise konuşmasında, ülkedeki toplam 242 muhtarlığın, 141’inin hizmet verecek binası bulunduğunu belirterek, 141 binanın, 39’unun ise elektriksiz bulunduğunu söylemiş oldu. Muhtarların ödeneklerinin yükseltilmesi talebini dile getiren Özuslu, muhtarların yatırım problemlerine da değindi.
Belediyelerde devlet katkı payının ciddi bir problem olmaya devam ettiğini ifade eden Özuslu, belediye sınırları içindeki nüfusun belirlenmesi noktasında, belediyelerin ısrar eden bulunduğunu kaydetti. Özuslu, anomalinin bir an ilkin ortadan kaldırılması icap ettiğini dile getirdi.
“Hangi yasa gelirse önünüze, sahilleri koruyacak şekilde hareket edelim” çağrısında bulunan Özuslu, adanın güzelliğinin bozulmamasını istedi.
2023 senesinde şu ana kadar ne kadar yurttaş yapıldığını da soran Özuslu, istisnai yurttaşlık verilmesinden vazgeçilmesi icap ettiğini belirtti.
Çocuklar için bir mahkeme ve ıslah evi olmamasından utandığını ifade eden Sami Özuslu, mevcut koşullarda evlatların ıslah edilip, kazandırmadığını, tam tersine daha da batağa itildiğini söylemiş oldu. Özuslu, bu mevzuda adım atılmasını istedi.
-Barçın
CTP Milletvekili Devrim Barçın ise, “yabancılara yap-sat faaliyetlerinin yasaklanacağının söylendiğini sadece Resmi Gazete’de Düzova’da 50 dönüm için yabancı şirkete yap-sat sonucu çıktığını” savundu.
Yurttaşlık harçlarında 4 kata yakın gelir öngörüsü bulunduğunu işaret eden Barçın, tapu harçlarında da 4 kata yakın artı kıymet elde edilmesinin planladığına dikkat çekti. Barçın, sınır kapılarının modernizasyonunda iyi mi bir proje öngörüldüğünü de sordu.
-Baybars
Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars ise, devletin koruması altındaki mahkumların yiyecek bedellerinin kamuoyunda tartışılmasının insani ve etik olmadığını söylemiş oldu.
Cezaevinde bulunan mahkumların meslek sahibi olması için kurslar düzenlendiğini, eğitim verildiğini sadece bu projenin sekteye uğradığını dile getiren Baybars, Merkezi Cezaevi’nde bir psikoloğun bin kişiye hizmet vermeye çalıştığını belirtti.
Yeni cezaevinde hiçbir atölyenin çalışmadığı eleştirisinde bulunan Baybars, “Cezaevinden elini çektiniz görünüyor. Bu mevzuda duyarlılık gösterin” dedi. İnsanların mağdur bulunduğunu belirten Baybars, “nefes alınamaz noktaya geldiğini” kaydetti.
Cezaevi disiplin yasasının tadil edilmesi icap ettiğini de kaydeden Baybars, cezaevi mevzusunda adım atılmasını istedi. Ülkeye giriş-çıkışlar mevzusuna da değinen Ayşegül Baybars, cezaevindeki yabancı nüfusun yüzde 75’e yakınının talebe olarak ülkeye gelenler bulunduğunu belirtti.
Baybars, yabancılara mal satışı mevzusunda ülkenin töhmet altında bulunduğunu söyleyerek, geçen yıllara oranla yabancılara mal satışının ne kadar arttığını sordu. Emlakçıların kayıt yasasının bir an ilkin gündeme gelmesi icap ettiğini ifade eden Baybars, yurttaş olmayan yabancı nüfusla ilgili döküm verilirse, nüfusla ilgili kabaca bir sayı mevzusunda düşünce sahibi olacaklarını belirtti.
Baybars, tarımsal arazilerin kiralanması meselesinin de çözülmesi icap ettiğini beyan etti.
-Solyalı
CTP Milletvekili Ürün Solyalı ise konuşmasında, daha ilkin yazılı yönelttiği bazı sorular yineledi.
Kaymakamlıkların fazlaca mühim bir pozisyonda bulunduğunu belirten Solyalı, “Öğrenim Çağındaki Talebelere Yardım Derneği” diye bir dernek kurulduğunu ifade ederek, derneğin iki şubesinin 2 buçuk 3 milyona yakın bağış toplayabilecek kapasitede bir dernek bulunduğunu söylemiş oldu. Solyalı, bu bağışçıların sorgulanması ve kaymakamlık tarafınca denetlenmesinin yasal mesuliyet bulunduğunu kaydetti.
-Candan
CTP Milletvekili Armağan Candan ise, yasa dışı göç mevzusu üstünde durarak, savaşlar devam ettikçe göçün bitmeyeceğini belirtti.
Bu mevzuda ülkenin ne yaptığının ciddi bir nezaret altında bulunduğunu dile getiren Candan, Göç Merkezi kurulmasına ilişkin mutabakat zaptı mevzusunda data talep etti. Candan, Bakan Oğuz’a bazı sorular da yöneltti.
-Özdenefe
CTP Milletvekili Erdem Özdenefe ise, “İçişleri Bakanı Dursun Oğuz’un göreve geldiğinden bu yana verdiği taahhütlere rağmen Bakanlar Kurulu kararıyla Düzova’da yabancı bir şirkete 50 dönüm için satın alma izni verilmesinden üzüntü duyduğunu” beyan etti.
Bakanın bu mevzuda daha bilgili bir duruş sergilemesinin beklediğini kaydeden Özdenefe, ülkede satılan mallarla ilgili sorun olduğu kabul edilirken, Düzova’da 50 dönüm için yabancı şirkete satın alma izni verilmesini “skandal” olarak vasıflandırdı. Yurttaşlık dağıtılmasından da vazgeçilmesini isteyen Özdenefe, ülkenin gettolaştığını savundu.
“Taşınmaz Mal Komisyonu’nun uzun bir mücadelenin sonucunda Kıbrıs Türk halkının bir kazanımı bulunduğunu sadece bugün iç hukuk yolundan çıkma tehlikesi bulunduğunu” ileri devam eden Özdenefe, komisyonun işlevselliğini yitirmesi durumunda Kıbrıs Türk halkının büyük sıkıntılar yaşayacağını söylemiş oldu.
Tapuda personel eksikliğini bulunduğunu ifade eden Özdenefe, icra-i meslek icra eden bazı avukatların tapuda sözleşmeli olarak vazife yaptığını, bunun doğru olmadığını kaydetti.
Nüfus politikası olmadığını ve kabahat oranının arttığını ifade eden Özdenefe, Şartlı Tahliye Tüzüğü’ne yönelik eleştirilerde bulunmuş oldu. Özdenefe, bunun elbirliğiyle düzeltilmesini talep etti.
Ülkede hala gece kulüpleri problemi bulunduğunu da dile getiren Erdem Özdenefe, “Ülkedeki sex köleliği, sex işçiliği mevzusunda bir irade ortaya konması” icap ettiğini belirtti.
Din İşleri Başkanı Ahmet Ünsal’ın hala görevde olmasını eleştiren Özdenefe, Aile Yasası’ndaki düzenleme sebebiyle de teşekkür etti.
-Şahali
CTP Milletvekili Erkut Şahali ise, hayvansal atıkların bertarafı mevzusuna değinerek, iki proje hakkında bakana sual yöneltti. Şahali, dere yataklarıyla ilgili temizleme projesi ödeneği mevzusunda da izahat istedi.
Düzova’da 50 dönüm için yabancı bir şirkete satın alma izni verilmesi sonucuna da değinen Şahali, bunun gerekçesinin bilinmemesini “kabul edilemez” olarak vasıflandırdı. Şahali, Bakanlar Kurulu’na giden her bir kararın açıklayıcı bir öne sürülen nedeni olması icap ettiğini belirtti.
Belediyelerin bayındır yetkisi meselesinin her insanın başını ağrıtacağını ifade eden Şahali, yetkiyi yasal olarak kullanacak personel olmadığını kaydetti. İntibak mevzuatının derhal hazırlanması icap ettiğini belirten Şahali, bu mevzuda adım atılması icap ettiğini söylemiş oldu. Şahali, belediyelerin kurumsallaşması için bunun elzem bir gerekseme bulunduğunu kaydetti.
Sağanak yağmur tesirini sürdürecek
-Şahiner
CTP Milletvekili Salahi Şahiner ise, nüfus mevzusunda Başbakanın talihsiz açıklamaları bulunduğunu ifade ederek, nüfus bilinmediği vakit kalkınma planından bahsedilemeyeceğini ve meydana getirilen her işin havada kalacağını söylemiş oldu.
Yabancıya arazi satışının durdurulması icap ettiğini ifade eden Şahiner, “organize çetelerin varlığına işaret eden belli başlı durumlar ortaya çıktığını” öne sürdü. Şahiner, orman arazilerinin üstüne bir envanter çalışmasına gerekseme bulunduğunu da belirtti.
Hudutların kaydığını dile getiren Şahiner, haritaların belli başlı bölgelerde düzeltilmesi icap ettiğini kaydetti. Güngör Çöplüğü ihalesinde büyük bir rant döndüğünü korumak için çaba sarfeden Şahiner, derneklerin yasal statüsünün baştan aşağı gözden geçirilmesi icap ettiğini söylemiş oldu. Şahiner, derneklerin denetimi için yasa güncellemesine gerekseme bulunduğunu söylemiş oldu.
-Oğuz
İçişleri Bakanı Dursun Oğuz ise milletvekillerinin eleştiri ve sorularına cevap verdi. Oğuz, Göç Merkezi’yle ilgili çalışmaların son sürat devam ettiğini, personel eğitimlerinin de sürdüğünü kaydetti.
Arazi satışlarıyla ilgili mevcut mevzuatların düzenlenmesi icap ettiğini söyleyen Oğuz, Kent Planlama Dairesi, Müteahhitler Birliği, bölge belediyeleriyle beraber ziraat arazilerinin korunmasına yönelik önlem alınması için çalışmaların başlatıldığını söylemiş oldu.
-“Yap-sat ile ilgisi yok”
“Düzova’da yabancı bir şirkete taşınmaz mal satın alma izni” sonucu ile alakalı sorulara da cevap veren Oğuz, kararın yasa dışı olmadığını altını çizdi. Söz mevzusu yabancı firmanın Türkiye’deki adının Dağ Tüm ortaklık bulunduğunu belirten Bakan Oğuz, firmanın, ziraat, gezim, endüstri ve yeşil enerji alanında hizmet verdiğini belirtti. Oğuz, Mesarya’ya bu alanlarda yatırım planlandığını, yap-sat ile ilgisi olmadığını kaydetti.
Bakan Oğuz, “Birinden bir şey sakladığımız, gizlediğimiz yok. Bu ülkede hiçbir şey gizli saklı kalmaz” diye konuştu.
Tapu ve İskan’da bir sistem bulunduğunu sadece bunun kafi olmadığını dile getiren Oğuz, yatırıma gerekseme bulunduğunu ve bunun için çalıştıklarını kaydetti. Oğuz, “Tüm dairelerin e-devlete hazır duruma gelmesi lazım” dedi.
Genel Kurulda talep edilen istatiki detayları vereceğini söyleyen Oğuz, nüfus ve toprak mevzusunda istenen detayları de hazırlayıp sunacaklarını ve saydam olacaklarını belirtti. Oğuz, sorunların çözümüyle ilgili çalıştıklarını altını çizdi.