Kurucu Meclis üyelerinden devrin Ulusal Birlik Partisi Gazimağusa Milletvekili Eşber Serakıncı, KKTC’nin ilanı ile ilgili pazarlıkların 14 Kasım akşamı saat 23.00’e kadar Kıbrıs Türk Federe Devleti (KTFD) Başkanı Rauf Denktaş ile Türkiye Cumhurbaşkanı Kenan Evren içinde sürdüğünü belirterek, Denktaş’ın talimatıyla o geceden itibaren Cumhuriyet’in ilanına kadar dış dünyayla bağlantının koparıldığını, deniz ve hava limanlarının giriş çıkışlara kapatıldığını telefon bağlantılarını kestiklerini söylemiş oldu.
Rauf Denktaş’ın 14 Kasım akşamı parlamentodaki milletvekillerini Saray’da yemeğe çağırdığını söyleyen Serakıncı, KKTC’nin duyuru edileceğini bu yemekte öğrendiklerini söylemiş oldu.
Serakıncı, “Cumhuriyetin duyuru edileceğini duyduğumuzda, ben ve benim şeklinde olan dostlar o denli mutluyduk ki… Şu sebeple bu müzakerelerden bir şey çıkmayacağının farkındaydık. Kıbrıs Türk halkının geleceğini de düşünerek kurtuluşun ayrı bir devlette bulunduğunu düşündüğümüz için mutluluktan havaya uçuyorduk. Denktaş Bey gelip ‘yarın Meclisi muhteşem toplayıp, Cumhuriyeti duyuru edeceğiz’ söylediği süre Saray’da luktan kıyametleri kopardık” dedi
Kurucu Meclis üyelerinden Eşber Serakıncı, KKTC’nin kuruluşunun 40’ıncı yıl dönümü röportaj dizisinde Türk Ajansı Kıbrıs’ın (TAK) sorularını yanıtladı.
Kurucu Meclis üyelerinden Eşber Serakıncı, 1981 ile 1998 yılları aralığında Ulusal Birlik Partisi’nden (UBP) Gazimağusa Milletvekilliği ve 3 kez bakanlık görevinde bulunmuş oldu. Serakıncı milletvekilliği öncesinde ise 10 yıl öğretmenlik yapmış oldu. 1 yıl kadar Personel Dairesi’nde çalıştıktan sonrasında İçişleri Bakanı Hakkı Atun’un Bakanlık Müdürlüğünü yapmış oldu. Ondan sonra ise İskan Dairesi Müdürü olarak devlete hizmet etti.
1964’te Erenköy Direnişi esnasında ağır şekilde yaralanarak gazi olan Serakıncı siyasete devrin UBP Gazimağusa İlçe Başkanı Derviş Eroğlu’nun teklifi üstüne girdi. Mustafa Çağatay hükümetinde Tecim Endüstri ve Enerji Bakanlığı yapmış oldu. Kabine değişikliğinin arkasından yeni kabinede İçişleri ve İskan Bakanlığı görevinde bulunmuş oldu. 1984’ten itibaren 5 yıl süreyle Gazimağusa UBP İlçe Başkanlığı görevini yerine getirdi. Eğitim Spor ve Kültür Bakanı olarak da vazife meydana getiren vazife meydana getiren Serakıncı, 1998’de bazı gelişmeler üstüne, parti içi meseleler sebebiyle kendi arzusuyla politikayı bıraktı. Serakıncı 2009-2012 yılları aralığında DAÜ VYK Başkanlığı görevinde bulunmuş oldu.
– “Denktaş, politikacı değil, devlet adamıydı”
Kurucu Meclis üyesi Eşber Serakıncı, Cumhurbaşkanı Denktaş’ın politikacı değil bir devlet adamı, ana vatana yürekten bağlı, Türk milletine aşık, halkına kendini feda etmiş bir dünya lideri bulunduğunu belirterek, Denktaş’ın Kıbrıs’ta bir antak kalma olsun diye 1968’de Beyrut’ta başlayıp 1983 yılına kadar meydana getirilen yüzlerce görüşmede Rumların Kıbrıs Türkü’ne yaşam hakkı tanımak istemediğini görmesi üstüne halka bir çıkış yolu aramaya başladığını kaydetti.
Serakıncı, Denktaş’ın Kıbrıs görüşmelerinde bir yere gidilemeyeceğini anladığında, bağımsız bir devlete gitmeyi kafasında kurguladığını söylemiş oldu.
O dönemde Türkiye’de 1980 ihtilalinin Cumhurbaşkanı’nın Kenan Evren bulunduğunu hatırlatan Serakıncı, Denktaş’ın, Kenan Evren’i ikna etmeye çalıştığını, daha sonrasında seçimlerde başa gelen Başbakan Turgut Özal’ın “Ben bir ihtilalden sonrasında hükümeti devraldığımda KKTC’yi karşımda bulmak istemem diyerek, bağımsızlık ilanına sıcak bakmadığını, Denktaş’ın Kenan Paşa’yı ikna ettiğini, pazarlıkların 14 Kasım gecesine kadar sürdüğünü ve gece saat 23.00’te Denktaş’ın Kenan Evren’den ‘tamam’ yanıtını aldığını kaydetti.
– “Bir iki şahıs haricinde bağımsız devlet duyuru edeceğimizi bilen yoktu”
Serakıncı, 14 Kasım 1983 günü yaşanmış olan gelişimleri şu şekilde aktardı:
“14 Kasım’da Denktaş Bey’in görüşmeleri devam ediyordu, tam neticeyi almadı. Fakat ikimiz de doğal o kokuyu alıyoruz. Kendisinin fazlaca yakını bir iki şahıs haricinde bağımsız bir devlet duyuru edeceğimizi bilen yoktu. Biz Denktaş Bey’le fazlaca sıkı fıkı olduğumuz için bir şeyler olacağının farkındaydık.
Denktaş Bey’in bizlere ara sıra verdiği ipuçlarından yola çıkarak biz partideki 5-10 şahıs federe devletin yerine bağımsız devlet kurulacağını biliyorduk. Parti Meclisi bu mevzuda hiçbir karar almadı. Bir emek harcama olmadı sadece şu şekilde bir karar vardı: Denktaş Bey’in atacağı her adıma biz tam destek verecektik.
Denktaş Bey 14 Kasım gecesi tüm milletvekillerine Saray’da bir yiyecek verdi. Bir şeyler olacağını hissediyorduk. Fakat 15 Kasım’da duyuru edileceğini yemekte saat 23.00’te Denktaş Bey söylemiş oldu. Türkiye ile pazarlıklar saat 23.00’e kadar sürdü.
Yemekte biz UBP olarak mevzuyu net öğrendik. CTP ile TKP bir tarafa ayrıldılar. Biz bir tarafa ayrıldık ve kendi aramızda konuşurken ikimiz de bu mevzuda (KKTC) ısrar edeceğimiz yönünde kendi aramızda hem düşünce olduk.
Yiyecek bittikten sonrasında Denktaş Bey ‘Siz kendi aranızda söyleşi edin. Ben geliyorum’ dedi odasına gitti. Odasında Kenan Evren ile yine konuştular ve saat 23.00’te Denktaş Bey odasından çıktı geldi ve ilk söylediği ‘Dış dünya ile irtibatımızı kati’ oldu. Biz Ulaştırma Bakanlığı vasıtasıyla tüm deniz ve hava liman giriş çıkışlarını kapattık. Telefon, telsiz tüm irtibatları kestik. Ertesi gün KKTC duyuru edilip Meclis’ten karar çıkana kadar bu yasak devam etti. Cumhuriyeti duyuru ettikten sonrasında dış dünya ile tekrardan bağlantı kuruldu.”
Denktaş’ın açıklamasının arkasından TKP ve CTP milletvekillerinin ‘Biz aynı görüşte değiliz’ diyerek Saray’ı terk ettiklerini Denktaş’ın da ‘karar sizin’ söylediğini belirten Serakıncı, karşıcılık için “Saray’dan çıktıktan sonrasında gece 12.00’ye doğru Elçiliğe gittiler. ‘Denktaş Bey yarın bağımsız cumhuriyet duyuru edecek biz karşı çıktık siz Türkiye Büyükelçisi olarak ne dersiniz?’ diyerek Elçiye hem Denktaş Bey’i şikayete gittiler hem de Elçinin ne düşündüğünü öğrenmeye gittiler. Elçi kendilerine, ‘Denktaş o şekilde dediyse öyledir’. cevabı verdi” ifadelerini kullandı.
Serakıncı, o gece halka cumhuriyetin duyuru edileceğine dair resmi bir izahat yapılmadığını, “yarın fazlaca mühim gündür”, “mühim gelişmeler olacak” diye davet yapıldığını, halkın cumhuriyetin duyuru edileceğini hissettiğini ve 15 Kasım sabahı on binlerce kişinin Meclis önünde toplandığını kaydetti. Serakıncı, “ Meclisin önünde hınca hınç kalabalık vardı tüm köylerden insanoğlu geldi. Otobüslerin kimisi giremedi içeriye.” dedi.
Serakıncı 15 Kasım sabahı KKTC’nin bağımsızlık bildirgesinin okunarak duyuru edilmiş olduğu anlarda KTFD Meclisi’nde yaşananları şu şekilde aktardı:
“ Denktaş, Dr. Minik ile beraber parlamentoya geldi. Meclis Başkanı Nejat Konuk’tu. Denktaş Bey’e yemin etti. Denktaş Bey kürsüye çıktı ve Kıbrıs gelişmelerinin tarihçesini söyledi ve ‘Bizim artık self determinasyon hakkımızı kullanarak bağımsız cumhuriyetimizi duyuru etmemiz gerekmektedir’ diyerek görüşünü dile getirdi.
Meclis Başkanı da ‘Bağımsız Şimal Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu oylarınıza sunuyorum’ diyerek oylamayı başlattı.
Daha ilkin karşı çıkan karşıcılık iki nedenden ‘evet’ dedi; birincisi Türkiye ile yaptıkları temasta Türkiye’nin bu sonucu onayladığını gördüler. İkincisi halkı gördüler ki, halk bunlardan on adım önde gider. politika arenasından silinmemek için evet dediler.”
– “Dr. Minik bana ‘artık rahatça ölebilirim’ dedi”
Dr. Minik’ün, 15 Kasım sabahı Meclise ulaştığında kanser bulunduğunu bildiğini kaydeden Eşber Serakıncı, , “Beni de fazlaca severdi ve bana ‘Eşber, şimdi artık rahatça ölebilirim, gözüm açık gitmez’ dedi. Hakikaten ilandan iki ay kadar sonrasında vefat etti.” ifadelerini kullandı.
– 40 yılda neler yapılmış oldu, neler yapılamadı.
Kurucu Meclis üyesi Eşber Serakıncı, devlet yönetiminde bugüne dek iniş çıkışlar ve hatalar olsa da kurulan devletin yaşatılması icap ettiğini altını çizdi.
Serakıncı,”Aslına bakarsak 2000 yılına kadar devleti fazlaca fazlaca iyi götürdük diyemem fakat mümkün mertebe o keşmekeş günlerini de dikkate aldığımızda bugün halk da aynı şeyi söyler, fazlaca iyi bir yere götürdük. Devletin doğru dürüst bütçesi ve geliri olmamasına karşın biz kısa süre içinde toparlandık, halkı toparladık. Memurun, işçinin maaşını, emeklinin maaşını ödemeye başladık. Türkiye’nin yardımıyla değil kendi bütçemizden ödemeye başladık. Türkiye de büyük yatırımları gerçekleştirmiş oldu. Yapılabileceklerin en iyisi yapılmıştır.” dedi.
2000’li yıllardan sonrasında hükümetlerde otorite boşluğu oluştuğunu, popülizmin yaygınlaşmaya başladığını ve yapılması ihtiyaç duyulan işlerin doğru dürüst yapılmadığını ve bugünlere kadar gelindiğini söyleyen Serakıncı, “Fakat ne olursa oldun bir devlet kurduk. İktidarlar değişti, partiler geldi, gitti, idarede iniş çıkışlar oldu. Bu iniş çıkışlar çözülebilir fakat kurulan bu devlet yaşamalıdır. dedi.
Filistin lideri Yaser Arafat’ın Denktaş’a “Sen fazlaca şanslısın senin arkanda Anavatanın var, ben acayip, arkamda asla kimse yok.” söylediğini Denktaş’ın ağzından duyduğunu söyleyen Serakıncı, “Biz Anavatanın onayını da alarak cumhuriyeti kurduk. Cumhuriyetin varlığı, meydana getirilen tüm yanlışlara karşın bu milleti, bu halkı ayakta tutmakta… Eski günleri hatırladığımda bugün bir ihtimal idarelerde meydana getirilen işlerde aksaklık var fakat halkımızın yaşantısı da her geçen gün daha iyiye gidiyor.” ifadelerini kullandı.
Eşber Serakıncı bundan sonrasında yapılması gerekenleri de şu sözlerle özetledi:
“Şimdi yapılması ihtiyaç duyulan bu ülkede bir hükümetin ağırlığı olacak, bir otoritenin ağırlığı olacak. Laçka olan bölgeler düzeltilecek, devlet daireleri doğru dürüst çalışacak. Kimsenin gözünün yaşına bakılmayacak yanlışlarda.
Filistin vakalarını gördükten sonrasında çatlak sesler çıkaran federasyon, mederasyon şeklinde sözler edenler dört kez daha düşünmeli. Devlete sahiplenmek zorundayız başka kurtuluş yolumuz yok.”
– KKTC’yi yeterince tanıtabildik mi?
Yılmaz, Başbakan Üstel’i ziyaret etti
KKTC’nin, tanıtma işini tek başına yapamayacağını kaydeden Serakıncı, “Biz KKTC’nin ilanını yaptık ilkin Bangladeş arkasından Pakistan bizi tanıdı. Ben onu rahmetli Pakistan Cumhurbaşkanı’nın ağzından dinledim. O süre ABD bunlara 400 milyon dolar yardımda bulunurdu. Benim gördüğüm Pakistan’ın yaşam şartı ile bizim yaşantımız asla karşılaştırma edilemez. ABD kendine ‘Tanımayı geri çekmezsen 400 milyonu unut diye rest çekti. Bangladeş de aynı şekilde… Türkiye o günlerde bugünkü Türkiye değildi. ‘Yürüyün ben arkanızdayım’ diyecek durumda değildi. Devrin Pakistan lideri Ziya’ül Hak kendini boşlukta hissetti ve geri çekmek mecburiyetinde bırakıldı.” ifadelerini kullandı.
Serakıncı devamla, “Tanınma açısından bilhassa bizlere yakın olan ülkelerde ve Türk devletlerinde artık bu yakılan meşaleyi devam ettirmemiz lazım.“ dedi.
– “Şu anda yürütülen siyaset, doğru siyaset”
Serakıncı, Gazze’de yaşananlara dikkat ederek, “Kıbrıs Türk halkının yapması ihtiyaç duyulan ana vatanla et ve tırnak şeklinde kenetlenmesi, çıkılan yolda geriye dönüş olmaması . Türkiye’nin de yardımıyla bizlere yakın ülkelere – dünya konjonktürünü de iyi takip ederek- tanıtmaktan başka hiçbir çaremiz yoktur, bu ülkede özgürce yaşamak istersek… Yanlışlıkla bizi çıktığımız bu yoldan geri çevirirler ve yine federasyon gündeme gelirse bu Kıbrıs Türkü’nün yok oluşuna kadar gider.” dedi.
Devletin adının “Kıbrıs Türk Devleti” olarak değiştirilmesi ile ilgili tartışmalara da değinen Serakıncı, “Ben o mevzuda o yola çıkılırsa karşı durmam fakat o kadar da lüzumlu değil. Bir sürü değişim yapman lazım o durumda. KKTC yada Kıbrıs Türk Cumhuriyeti derken yeni bir oluşumu gündeme getirmek mi istediler bilemem fakat KKTC denerek de bu iş yürüyebilir.” dedi.
Gazze’de yaşanmış olan insanlık dramına yine dikkati çeken Serakıncı, Filistin İsrail vakalarını ve dünyanın adaletsizliğini görerek halkıma büyük çağrım ana vatana dört elle sarılacağız, devlete ve duyuru ettiğimiz cumhuriyete sarılacağız ve KKTC’yi sonsuza kadar yaşatacağız. Bu cumhuriyete dört elle sarılıp Anavatanla beraber sonsuza kadar yaşatmamız lazım başka çıkış yolumuz yok. Federasyon gafletine düşersek ve federasyon görüşmelerine yine dönecek olursak sonumuz Filistin şeklinde olur. Kıbrıs adası o şekilde bir yerdedir ki, stratejik ve ekonomik kıymeti her geçen gün artmakta ve tüm dünya devletleri Kıbrıs ile ilgilenmektedir. Başta ABD ve İngiliz olmak suretiyle. Tanrı Türkiye’ye zeval vermesin güçlensin. Türkiye’nin yanında ikimiz de KKTC’yi ilkin Türk sonrasında İslam devletlerine tanıtarak yaşatmamız lazım. Hangi hükümetler gelirse gelsin ülkeyi popülizmden uzak otoritesini de kullanarak yönetmesi lazım başka yapılacak hiçbir şey yok.” ifadelerini kullandı.
Şu anda Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Türkiye ile beraber ortaya attıkları politikanın doğru siyaset bulunduğunu söyleyen Serakıncı, “ Bunu Denktaş Bey fazlaca öncesinden söylemişti fakat o günün koşulları buna müsaade etmiyordu. Türkiye’de bugünkü durumda değildi. Kıbrıs’a 1967’de çıkarma hayata geçirmeye çalıştı, Johnson mektup yazdı İnönü’ye ve yarı yoldan geri dönmek mecburiyetinde kaldı 1974 te doğru dürüst çıkarma gemisi yoktu. Türkiye o günlerden bugüne geldi Türkiye’nin bizlere bağımsızlık yolunda destek vermesi fazlaca büyük fırsat ve nimettir bizim bu yoldan hiçbir süre şaşmamamız lazım”
Serakıncı, Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın KKTC’yi tanıtma çağrılarıyla ilgili olarak da “ Erdoğan şimdi siyasal yaşamında en olgun çağını yaşar. Dünyayı tanıdı ve ne kadar adaletsiz bulunduğunu görmüş oldu. Şimdi Türkiye’yi kalkındırmaya çalışıyor.” dedi.