Türk Tecim ve Endüstri Odaları Birliği Başkanı ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türk Devletleri Teşkilatı’nı (TDT) oluşturan üye ve gözlemci ülkelerin ortalama 1,3 trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğe, 856 milyar dolarlık dış tecim hacmine ve 174 milyonluk nüfusa haiz bulunduğunu belirterek, “Yalnız bu rakamlar bile, bir araya geldiğimizde, iyi mi büyük bir küresel güce dönüşebileceğimizi gösteriyor.” dedi.
Türk Tecim ve Endüstri Odaları Birliği tarafınca, TOBB’un ev sahipliğinde düzenlenen Türk Dünyası İş Forumu, Tecim Bakanı Ömer Bolat’ın yanı sıra TDT’yi oluşturan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkiye ile gözlemci üyeler KKTC, Macaristan ve Türkmenistan’ın iktisat ve ticaretten görevli bakanları ve bakan yardımcılarının katılımıyla İstanbul’da gerçekleştirildi.
Forumun açılışında konuşan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, organik kaynaklara haiz olmanın kalkınma için tek başına artık kafi olmadığına dikkati çekerek, ekonomik yapının çeşitlendirmesi ve geliştirilmesi icap ettiğini söylemiş oldu. Hisarcıklıoğlu, bunun için, endüstri ve ticarete önem vererek, girişimciliğin güçlendirilmesi icap ettiğini belirtti.
Türk devletleri içinde tecim hacminin artırılması ve engellerin kaldırılması icap ettiğini ifade eden Hisarcıklıoğlu, “Ticarette mühim konulardan biri gümrük geçişleri. Bizim coğrafyamızda, kara gümrük kapılarının önemi büyük. Tecim Bakanlığı’mızın onayı ve destekleri yardımıyla TOBB olarak, bu tarz şeyleri yenileme ve işletme mevzusunda, büyük tecrübemiz ve başarımız var. Yaptığımız projeler, Birleşmiş Milletler tarafınca da başarı hikayesi olarak kabul edildi ve dünyaya örnek yayınlandı.” diye konuştu.
Türkiye’nin girişimcileri çoğaltmak ve hususi sektörü geliştirmek suretiyle iki alanda da küresel bir başarıya imza attığını dile getiren Hisarcıklıoğlu, şunları kaydetti:
“Türk Devletleri Teşkilatı’nı oluşturan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkiye ile gözlemci üyeler KKTC, Macaristan ve Türkmenistan, ortalama 1,3 trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğe, 856 milyar dolarlık dış tecim hacmine ve 174 milyonluk nüfusa haizdir. Yalnız bu rakamlar bile, bir araya geldiğimizde, iyi mi büyük bir küresel güce dönüşebileceğimizi göstermektedir. Bu gücü harekete geçirmek için, ilkin aramızdaki ekonomik entegrasyonu güçlendirmeliyiz.”
Hisarcıklıoğlu: “İkili özgür tecim yada tercihli tecim anlaşmaları tamamlanmalı”
Rifat Hisarcıklıoğlu, ikili özgür tecim yada tercihli tecim anlaşmalarının tamamlanması icap ettiğini belirterek, Türkiye’nin bunu Azerbaycan ve Özbekistan ile gerçekleştirdiğini hatırlattı.
Hizmetler ticareti ve yatırımlar alanında özgür tecim anlaşması çalışmalarının tamamlanması icap ettiğini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, “Dijital iktisat alanındaki ortaklık anlaşması emekleri müzakerelerinin de kısa sürede somut bir anlaşmayla sonuçlanmasını diliyoruz. Ikimiz de ilkin, ülkelerimiz arasındaki ticari engelleri kaldırmalı, birbirimizle ticareti artırmalıyız.” diye konuştu.
Türk devletlerinin de AB benzeri bir bütünleşme başarı hikayesi yazabileceğini ifade eden Hisarcıklıoğlu, şu şekilde devam etti:
“Bayanları ve gençleri girişimci olmaya yönlendirmeliyiz. Yatırımcıları ülkelerimize çekmek için, internasyonal standartta bir ‘tahkim’ imkanı sağlamalıyız. Biz Türkiye olarak, tahkim sistemini getirdikten sonrasında, yılda 1 milyar dolar olan FDI girişi, 10 milyar dolarları geçti. İşte bu vizyonla sizlerle beraber İstanbul’da, İslam İşbirliği Teşkilatı Tahkim Merkezi’ni kurduk. Hep beraber buradan yararlanmalıyız. Hazar Denizi şeklinde oldukça mühim bir geçiş noktasını, daha etken ve daha azca maliyetli şekilde kullanmalıyız. Trans-Hazar Doğalgaz boru hattının inşasına bir an ilkin başlamamız lüzumlu.”
Hisarcıklıoğlu, Türk Devletleri Teşkilatı ve Türk Tecim ve Endüstri Odaları Birliği’nin hedeflere ulaşmayı sağlayacak stratejik önemde adımlar bulunduğunu belirterek, “Böylece, aramızdaki dayanışma daha da artacak ve yeni iş birliği imkanları gelişecektir. İnanıyorum ki el ele verirsek, hükümetlerimiz ve iş dünyası beraber çalışırsa, yeni başarı hikayelerini, Türk dünyası da yazacaktır.” dedi.
Omuraliev: “Ticaretin önündeki engelleri kaldırmalıyız”
Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Büyükelçi Kubanychbek Omuraliev da ortak değerler ve kültürel bağlar yardımıyla ülkeler arasındaki iş birliğini daha da ileriye taşıdıklarını aktararak, beraber çalışmak ve iş birliği yapmak için fırsatları daha oldukça kovalamaları icap ettiğini söylemiş oldu.
Türk devletlerinin artık mühim bir ekonomik blok oluşturduğunu ve gayri safi yurt içi hasıla büyüklüğünün 1,5 trilyon dolara ulaştığını dile getiren Omuraliev, TDT’nin dış ticaretinin yüzde 129 artışı yakaladığını, dünya ticaretinden almış olduğu payın yüzde 3 seviyesinde bulunduğunu açıkladı.
Omuraliev, Türk devletlerinin arasındaki iş birliğini artırmasının önemine işaret ederek, “Ticaretin önündeki engellerin kaldırılması ve gümrük işlemlerinin kolaylaştırması mevzusunda adımlar atılmalıdır. TDT bu mevzuda emek harcamalar yapmaktadır. Özgür tecim mevzusunda da adımlar atılıyor.” ifadelerini kullandı.
Üye devletlerin petrol ve organik gaz şeklinde yer altı zenginliklerinin haricinde değişik alanlarda gelir deposu elde etmesinin öneminden bahseden Omuraliev, ülkeler içinde bilhassa gümrük ve lojistik alanında ciddi potansiyel bulunduğunu söylemiş oldu.
Konuk bakanlardan “iş birliğini güçlendirme” çağrısı
Kırgızistan Iktisat ve Tecim Bakanı Daniiar Amangeldiev de bu iş forumlarının ülkeler arası ticaretin artırılması noktasında oldukça mühim bulunduğunu belirterek, bugün yeni ortak projeler hayata geçirmek için mühim bir fırsat yakaladıklarını altını çizdi.
Amangeldiev, Kırgızistan’ın ülkeler arası ticaretin artırılması, bilhassa transit tecim noktasında verdiği sözlerin hepsini tuttuğunu kaydederek, ülkesinde yurt dışından gelen yatırımcılara yönelik sağlanan kolaylıklardan bahsetti.
Iktisat ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu da Türk ülkelerinin ulaşmak istedikleri hedefleri sadece iş birliğiyle yakalayabileceklerini belirterek, “Bizlerin emekleriyle beraber bu hedeflere en kısa zamanda ulaşılması dileğiyle.” diye konuştu.
Macaristan Dışişleri ve Dış Tecim Bakanı Peter Szijjarto ise son yıllarda Avrupa’da ekonomik ve güvenlik alanlarında yaşanmış olan sorunlardan bahsederek, Rusya-Ukrayna savaşının ekonomiye etkilerini söyledi.
Avrupa’da rekabetçiliğin eski gücünde olmadığını dile getiren Szijjarto, bu mevzuda yeni iş birliklerinin tesis edilmesi icap ettiğini söylemiş oldu.
Erdoğan’dan internasyonal topluma davet: KKTC’nin bağımsızlığını tanıyın
Szijjarto, “Çağdaş bir iş birliği istiyoruz doğu ve batı içinde. Bu yüzden TDT ile iş birliğimizi güçlendirmek istiyoruz. TDT’nin bizim için oldukça büyük önemi var. Burada mühim bir rol oynayabiliriz. Öte taraftan Macaristan Türk Yatırım Fonu’na katılmaya hazır.” dedi.
Üye ve gözlemci ülkelerden mühim adlar katıldı
Toplantıya, TDT’ye üye ve gözlemci ülkelerden mühim adlar katıldı.
Katılımcılar içinde Özbekistan Tecim ve Endüstri Odası Presidyum Başkanı ve Özbekistan Gençlik Politikası ve Spor Bakanı Adham Ikramov, Özbekistan Yatırım Endüstri ve Tecim Bakan Yardımcısı Nazım Hanmuradov, Kazakistan Tecim ve Entegrasyon Bakanı Arman Şakkaliyev ve Azerbaycan Iktisat Bakan Yardımcısı Elnur Aliyev de yer aldı.
