YENİDÜZEN-Hususi
Ülkede yükselen ekonomik kriz yurtdışında okuyan öğrencilere de yansıdı, beş aydır devletten burs alamayan öğrenciler duruma isyan etti. Probleminin hükümet kanadındaki sorumlulardan Ulusal Eğitim ve Kültür Bakanı Olgun Amcaoğlu, Temmuz, Ağustos ve Eylül ayı burslarının Maliye’ye gönderildiğini, artık yetkinin orada bulunduğunu söylerken, Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli’nin savunması ise ‘kafi nakit yok’ oldu.
Eylül ayından itibaren süregelen yeni eğitim periyodu, yurtdışında okuyan öğrencilerin kira, satmaca, ulaşım benzer biçimde giderlerini de bununla beraber getirdi. Ülkesinden uzakta yaşayan birçok öğrencinin en mühim geçim kaynaklarından olan devlet bursunun beş aydır yatmaması, giderleri artan gençleri zora soktu. Mevcut ekonomik şartlarda ailesinden de destek almakta sorun yaşayan öğrenciler, mağduriyetini YENİDÜZEN’e söyledi.
İngiltere, Türkiye ve Avrupa’da yaşayan gençler bu gecikmenin senelerdir yaşandığını sadece bilhassa son dönemde artan pahalılık ve döviz yükselişiyle beraber öğrencileri iki katı etkilediğini beyan etti. Para biriminin Türk Lirası olmadığı yerlerde okuyan öğrenciler yalnız gecikmeden değil, gelen bursun erdiğinden de suç duyurusunda bulundu. Yıl başlangıcında 300 Sterline denk gelen bursun şu an 170 Sterlin civarında bulunduğunu belirten öğrenciler, bu rakamın hızla düştüğünü ve gecikmeler devam ettikçe dövizden dolayı ciddi bir yitik yaşadıklarını dile getirdi. Temmuz’daki kurla şimdiki kur içinde oldukça fark olduğuna dikkat çeken öğrenciler, bursun aylık yatmamasından yaşayacakları kaybı söyledi. Öte taraftan Türkiye’de okuyan öğrenciler de burs için konan şartlar sebebiyle çalışamadıklarını ve burs da yatmayınca ailelerine muhtaç kaldıklarını beyan etti. Artan pahalılıkta ailelerin de kendilerine destek olmakta zorlandığından yakınan gençler, “Hükümet öğrencileri umursamıyor, ne halde olduklarını düşünmüyor, bu oldukça kırıcı bir durumdur” yorumunu yapmış oldu. Yurtdışında oluşturulan talebe birliklerinin burs mevzusunda bir emek harcama içinde olduğu ve bunu bakanlığa sunmaya hazırlandıkları da açıklandı.
Ulusal Eğitim ve Kültür Bakanı Olgun Amcaoğlu: “Temmuz, Ağustos ve Eylül ayının burslarını Maliye’ye yolladık. 6 Milyonluk bir bütçe gerekiyor fakat şu an için Maliye’de para yok”
Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli: “Durumu gizlemeye gerek yok, nakit durumumuz sıkıntılı sadece bursları önceliğe alacağız. Nakit gelir gelmez ödemeye çalışacağız”
Ulusal Eğitim ve Kültür Bakanı Olgun Amcaoğlu, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarına ilişkin bursların geriye dönük olarak Maliye Bakanlığı’na gönderildiğini, ortalama 6 Milyonluk bir ödeme çıkarılması icap ettiğini sadece Maliye’deki para sıkıntısından dolayı yatırımın geciktiğini aktardı. Maliye Bakanlığı Müsteşarı Cengiz Çoli ise geçtiğimi gün maaş ödemelerinin sıkıntılı bir halde yapıldığını sadece nakit sıkıntısından dolayı bursların hemen hemen ödenemediğini dile getirdi. Ellerine nakit geçmesi halinde bursların önceliğe alınacağını ifade eden Çoli şunları aktardı: “Gizlenecek bir şey yoktur. Nakit sıkıntımız olduğu bir gerçektir. Gelen yeni nakite gore öteki yükümlülükler de yatırılacaktır. Bu şartlarda bursları da önceliğe alacağız fakat bununla ilgili net bir şey söylemek, ne vakit yatacağını belirlemek için nakitin ne vakit geleceğini bilmemiz gerekiyor. Hemen hemen bunu bilmiyoruz fakat elimize geçen paraya gore, daha çok geciktirmeden üç aylık geriye dönük bursu aynı anda yatırmayı planlıyoruz. Esasen yeterince gecikildi”.
“Aslına bakarsak söyleyecek oldukça şey var. Ben 4 yıl lisans eğitimimi Türkiye’ de tamamladım şu an Türkiye’ de yüksek lisans yapıyorum. 2016’dan bu yana bursların tertipli bir halde yaratıldığına tanık olmadım. Bilhassa pandemi sürecinde ev kiraları, yaşam pahalılığı yüzünden ailemizin geliri iki ev geçindirmeye yetmez hale geldi. Öğrenciler devlete güvenerek bir eğitim yoluna çıkıyorlar. Sonrasında zor durumda kalıyorlar. Bu durumun değişmesini bizlerden sonraki nesil için oldukça isterim.
Evde kirada kalıyorum ve stüdyo bir daireye 1200 TL ödüyorum. Burs kuralına gore çalışmamız yasak olduğundan yalnız ailemin gönderilmiş olduğu kadar geçinmeye çalışıyorum. Pandemi dolayısıyla tek yaşıyorum”.
“İngiltere’de doktora öğrencisiyim. Tek başıma yaşıyorum. Yalnız ev kirası için 450 sterlin veriyorum, bu ücret faturalarla beraber 600’e ulaşıyor. Bursların aylardır yatmaması bir yana, yatan burs da artık bizim için gülünç bir rakama denk geliyor. Senenin başlangıcında ortalama 300 sterline denk gelen bursum şu an aylık 171 sterlin oldu. O da bu gidişle bugün yarın 150’ye düşer. Yıl bitmeden daha da düşeceğine inanırım. Hakikaten bu durum trajikomik. Esasen bizlere bursları sonradan toplu olarak yatırsalar da bu geriye dönük burslardan döviz yüzünden kaybettiğimizi geri getirmeyecek. Bizlere Temmuz’dan beri burs yatmıyor. Eğer bu burslar o dönemde yatsaydı sterline çevireceğimiz kurla, şimdi geriye dönük yattığında sterline çevireceğimiz kur içinde dağlar kadar fark var. Kurdan ve gecikmeden dolayı oldukça ciddi para kaybettik. Bursların tertipli yatmaması genel olarak öğrenciler zora sokuyor. Ailesinden destek göremeyen öğrenciler için bu zamanda burs oldukça mühim”.
“İngiltere’de okuyorum. Bursların yatmaması mühim bir problem fakat yurtdışında okuyanların sıkıntısı yalnız burs da değildir. Esas problem güncel durumdaki fakirleşmedir. Dövizle yaşayan öğrenciler Eylül’den beri yüzde 60 daha azca burs alıyor bu sebeple TL üstünden aldığımız bursu değişik bir döviz kuruyla harcıyoruz. Esasen bu şekilde bir sorun varken beş ay bursun yatmaması, buna bel bağlayan kişileri oldukça zor durumda bıraktı. Yavaş yavaş yurtdışında okuyan kişiler de azaldı. Artık dövizdeki dalgalanmadan dolayı buraya gelmeyi tercih etmiyorlar. Bursun dengesiz yatması da bunu körüklüyor. İnsanların destek bulamadığı için tercih ettikleri, istedikleri yerde okumaması büyük bir sorundur. Bunca senedir burs alan kişilerin de bu yılki bursları ya reddediliyor ya da kabulü bekletiliyor. Bu yıl artık burs vermek için de daha detaylı araştırmalar yapılıyor. Hem başka bir işte çalışmama kuralı koyuyorlar, hem de bursu yatırmıyorlar. Bazı insanoğlu bundan dolayı cidden zor durumda, neredeyse okulunu bile iyi mi devam ettireceğini düşünen insanoğlu var. Devletin ekonomik açıdan zor durumda bulunduğunu görüyoruz ve anlıyoruz fakat bizlere ona gore bir çözüm sunmalılar bu sebeple bizim durumumuzda kur da oldukça etkili. Öğrencilerin geleceği söz mevzusudur. Biz Kıbrıslı Türk Talebe Federasyonu olarak bununla ilgili emek harcama yaptık, kapsamlı bir burs projesi oluşturduk. Bunu kısa sürede bakanlığa sunmayı düşünüyoruz”.
“İstanbul’da öğrenciyim. 2016’dan 2021’e kadar burs aldım ve bu 4 senelik süreç süresince, Eylül’de süregelen dönemden Aralık’a kadar bir kez bile burs verdiklerini görmedim. İlk bursu Aralık’ta veriyorlar, birkaç ay 15’er günlük gecikmeyle burs verip yeni dönem başından Haziran’a kadar gene burs vermiyorlar. Bu burslar aylık geçim içindir ve geriye dönüklerin toplu halde yatırılması öğrencilerin işine gelmiyor. Öğrenciler aradaki tüm o ayları parasız geçirmiş oluyor. Ben gene ailemden destek alıyorum fakat burs güvencesiyle yaşamını geçiren kişiler iyi mi ayakta kalıyor ve devlet bunu umursuyor mu diye devamlı kendime soruyorum. Devletin bunu umursadığını düşünmüyorum. Mesela benim okulum korona döneminde uzadı ve bu zamanda bir çok öğrenciye destek bursu verdiler fakat benim düzgüsel bursum olduğundan bana destek bursu vermediler. Ben de dilekçe yazıp muhteşem bir durumdan dolayı okulumun uzadığını, destek bursu istediğimi söyledim. Bana Eylül’de kurulun toplanacağını ve onay alıp almayacağımın o dönemde belli olacağını söylediler. Aralık ayına geldiğimizde halen burstan haber yoktu, onlarca defa mail atmama, burs sistemi üstünden bildiri göndermeme karşın kimse bana dönmedi. Bursumun onaylanmadığı bana bir sonraki senenin Nisan ayında haber verildi. Bu bile yurtdışında okuyan öğrencileri ne kadar düşündüklerini, ne kadar umursadıklarını göstermek için yeterlidir. Bu tamamen devletin ciddiyetsizliğini görünür kılmaktadır. Ben aylarca onlardan yanıt bekledim. Bu şekilde yapınca yurtdışında okuyan öğrencilere sahipsiz hissettiriyorlar. Bu oldukça kırıcı, üzücü bir durumdur. Devlettekilerin değişik öncelikleri vardır. Çok açık ki öğrenciler onların önceliği değildir”.
“Bursların durumu bilhassa İngiltere’de okuyanlar için oldukça sıkıntılıdır bu sebeple dövizle ilgili dertlerimiz de var. Buna iyi mi çözüm üretilebilir bilmiyorum fakat halen bu kadar dezavantaj içinde yurtdışında okumaya, bilimsel nitelikli kariyer halletmeye çalışırken, azca da olsa öğrencilere katkı elde eden bu bursların da düzensiz olması oldukça sıkıntılıdır. Küçük bir meblağ bile olsa bu para bizim günlük yaşam harcamalarımızda fark yaratır. Buradaki öğrenciler aile yanında yaşamıyor. Ev kirasına, ulaşıma para veriyor. Esasen evden uzak olmak içsel bir boşluk yaratırken, bu gecikmeler yüzünden maddi boşluk da oluşuyor. Bursların yatmamasının yanında bursların işleyiş şekli de sıkıntılıdır ve bununla ilgili de Federasyon’a çeşitli şikayetler gelmektedir. Mesela burslar için istenen bazı koşullar vardır. Bunlardan biri not averajıdır. Burada iyi bir üniversitede okuyanların belli bir not ortalamasını tutturması öteki bölgelere gore oldukça daha zor olsa gerek ve kimi zaman ne kadar efor harcasa bile öğrenciler istenen derecelere ulaşamayabilir. Bu şekilde olunca bursları kesilir. Bu da gecikmelerin yanında ayrı bir dert ve şikayettir. Hükümetin burslarla ilgili yeni bir yapılandırmaya gitmesi gerekiyor”.
“Bence genel burs sistemiyle ilgili birçok mağduriyet var. Ben de hem yurtdışında okumuş ve burs almış bir talebe, hem de Mağusa Gençlik Birliği Genel Sekreteri ve Basın Sözcüsü olarak bu durumdan şikayetçiyim. Ne yazık ki senelerdir, bursların dizgesel bir halde geç yatırılması söz mevzusudur ve bu yalnız bu hükümet döneminde de olmuyor. Gençlerin burs hakları zamanında karşılanmıyor. Burs tüzüğünde her ayın son haftasında yatırılacağı açıkça belirtilmesine karşın hiçbir hükümet bunu ciddiye almıyor. Aralık ayındayız ve hemen hemen yaz bursları bile yatırılmadı. Bu öğrencileri oldukça zor bir duruma sokmaktadır. Gençlik çağındaki kişilerin kendi ayakları üstünde durmasını engelliyor ve dar gelirli kişilerin zorlanmasına yol açıyor. Biz bakanlığın koyduğu her türlü şartı yerine getirip burs almaya hak kazanıyoruz sadece bu hakkı başarısıyla kazanan insanoğlu bile bakanlık tarafınca süründürülüyor. Bu oldukça sıkıntılı bir durumdur”.