Şimal Kıbrıs’ta Yüksek Elektrik Faturalarına Karşı Yurttaş Ne Yapmalı?

Global enerji krizi ve döviz karşısında kıymet kaybeden Türk Lirası ile elektrik faturaları her ay daha zamlı olarak bizlere dönüyor. Haliyle kullanıcılar da artışın sebeplerini ve neler yapılabileceğini merak eder oldu.
Kıbrıs Emlak Merkezi, elektrik faturalarının artış sebeplerini, üretim ve tüketim kısmında neler yapılabileceğini araştırdı.

Ukrayna-Rusya savaşı sebebiyle etkilenen doğalgaz, her geçen gün artan döviz karşısında Türk Lirası’nın eriyip gitmesi, pandemiden sonrasında tüm dünyada yaşanmış olan ekonomik kriz sebebiyle alım gücünün düşmüş olduğu ve ekonominin durağanlaştığı bir devrin tam da ortasındayız.

Her ürünün fiyatı devamlı değişim gösterdiği şeklinde, akaryakıt, elektrik şeklinde etken kullanımda olan birçok şeye de her geçen gün zam geliyor. 

Kıbrıs Emlak Merkezi, elektrik faturalarındaki artışın nedenlerine indi, uzman görüşüyle beraber nedenlerine baktı.

Elektrik faturaları niçin devamlı artıyor?

Global enerji krizi sebebiyle, yakıt fiyatlarında bir süredir benzin tutarları şeklinde artış görüyoruz. Bununla beraber Dolar kuru da hep artış halindeyken Türk Lirasının kıymet kaybetmesi maliyeti arttırıyor. Maliyetin durağan(durgun) kalabilmesi yada düşebilmesi için yakıt fiyatı ve Dolar kuru ikilisinden biri artarken ötekinin düşmesi gerekiyor. Bu denge olmadığı sürece satmaca her ay kabarık gelmeye devam ediyor.

Kıbrıs Emlak Merkezi’nin Elektrik, Elektronik Mühendislerinden almış olduğu görüşe nazaran, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun (KIB-TEK) yapabileceği birkaç yol var:

• Mevcut kullanılan yakıt yerine daha verimli bir yakıta geçmek
• Enerji verimliliği yasasının uygulamaya girmesi
• Yenilenebilir Enerji Kullanımının arttırılması

Yakıt değişiminin yalnız yakıtı değişmekle olmadığını, santralde de değişimler yapılması icap ettiğini belirten uzmanlar, mevcut makinelerin dönüştürülmesi icap ettiğini belirtiyor.

Doğalgazın önemi

Kullanılabilecek yakıtlar petrol, ki vatanımızda şu an kullanımda olan. Kömür, nükleer ve doğalgaz. Kömür yüksek emisyon salınımları, nükleer ise çevre felaketi olasılığı sebebiyle halk içinde bir ön yargıya haiz. Dolayısıyla bu iki modeli vatanımızda kullanmak neredeyse imkânsız. Geriye yalnızca doğalgaz seçeneği kalıyor. Doğalgaz şu an kullandığımız Fuel Oil’e nazaran oldukca daha çevreci ve oldukca daha verimli bir yakıt. Kıbrıs adasının altı, Akdeniz’in doğalgaz rezervi olsa da, hemen hemen erişim ve kullanım imkanı yok ada genelinde.

Savaşın fena kazanımları

Ukrayna-Rusya savaşı sebebiyle doğalgaz tutarları aşırı arttı. Harp bitip gaz akışı normale dönmeden, fiyatlar pek düşecek şeklinde görünmüyor. Harp devam ederken bu yol ile ucuzlama da pek mümkün değil. Atlamamamız ihtiyaç duyulan detay, Kıbrıs açıklarında bulunan doğalgaz yatakları ile ileride Şimal Kıbrıs kendi gazı ile üretim yapma imkânı olacak. Bu da Şimal Kıbrıs için büyük bir avantaj.

Fosil yakıt üreten santrallere gerekseme var

Enerji verimliliğine gelecek olursak, enerji verimliliği üretimden tüketime tüm aşamalarda enerji verimli olunmasıyla mümkün. Fuel Oilden doğalgaza geçiş, verimli üretimi sağlar. Tüketim tarafında enerji, verimli cihazlar kullanarak olur. Sadece binaların da enerji verimli olması gerekiyor.

Böylesi durumda bizlere kalan esas yenilenebilir kaynak güneş enerjisidir. Buna ilave olarak, rüzgâr da güneş de iklim şartlarına bağlı olarak üretimi değişken kaynaklardır. Güneş ve rüzgâr olmadığında enerji ihtiyacımız vardır. Bunun için gene fosil yakıtla enerji üreten santrallere gerekseme vardır.

Uzmanlar, enerji kapasitesinin arttırılması görüşünde

Kıbrıs Emlak Merkezi’nin uzmanlardan almış olduğu görüşe nazaran; yenilenebilir enerji iklim şartlarına bağlı olarak değişkenlik gösteriyor ve elektrik şebekesi üstünde de negatif tesirleri var. Üretimin artıp azalması şebeke voltajı, frekansı ve harmonikler şeklinde etkilere haiz. Şebeke bu tesirleri belli bir oranda karşılayabilir ve oran aşıldığında problemler başlıyor.

Bu sorunlara karşın Yenilenebilir Enerji kapasitesini bir nebze daha arttırmak mümkün. Onun için de “Depolama ve Akıllı Şebeke” yatırımları yapmak gerekiyor. Akıllı Şebeke, şebekenin manuel personeller tarafınca yönetilmesi yerine, binlerce sensor vesilesiyle tüm şebekenin tek bir merkezden, bir bilgisayar sistemi üstünden görüntülenmesi ve yönetilebilmesi hatta değişen koşullara nazaran evvelinde tanımlanmış şekilde otomatik müdahaleler yapmasını sağlıyor. Bu yenilenebilir enerjinin yarattığı sorunları bir nebze azaltıyor. Buna ilaveten depolama da bu sorunları azaltan bir yöntem. Bundan dolayı üretilen enerji şebekeye enjekte edilmek yerine akülerde depolanıyor ve böylece şebekeye tesir azaltılmış oluyor. Gene de her ikisi de yapılsa, yüzde 100 güneş enerjisi ile üretim yapmak Şimal Kıbrıs mevcut koşullarında mümkün değil.

Tüketici ne yapmalı?

Enerji verimliliği, üretimden tüketime tüm aşamalarda verimli olunmasıyla mümkün. Tüketicinin yapması gerekenler de kısıtlı. 

Tüketicinin yüklü gelen elektrik faturaları ile baş edebilmenin yollarından biri, kullanılan elektrik de tutum yaparak hem faturanın kabarık gelmesini önlemek hem de kaynakları gereksiz harcamalardan kurtararak doğayı korumak. 

Geçmiş dönemde uygulamada olan sadece şu an olmayan KIB-TEK’in Çoklu Tarife Sistemi ile faturanın miktarını bir nebze de olsa denetim etme şansı veriyordu. Doğal olarak ilerleyen dönemlerde bu uygulama yeniden gelir mi bilemeyiz fakat, tüketicinin yapabilecekleri içinde bir seçenekti. 

Bunun haricinde kullanıcının yapabilecekleri içinde, yaşam alanında inverter klima, led ışık şeklinde enerji sınıfında olan cihazlar kullanmak, oturmuş olduğu binada ısı yalıtımı yaptırmak ve yenilenebilir enerjiye yatırım yapması ile mümkün.

Özetle yeni ev alacakların, evin ısı yalıtımlı ve enerji verimli cihazlar ile donatılmış olmasına dikkat etmesi gerekiyor. Bu şekilde faturalar ciddi oranda daha düşük oluyor ve böylelikle ödediği fiyat farkını da satmaca tasarrufundan çıkarmış oluyor.

Enerji Sınıfı Nedir?

Enerji sınıfı, bir elektronik ürünün enerji verimliliği mevzusunda ne kadar başarıya ulaşmış bulunduğunu tüketiciye kanıtlayan bir kavram. A, B, C, D, E, F, G harfleriyle anlatılan enerji sınıflarında; alfabede ilerledikçe enerji verimliliği oranı azalıyor. Doğrusu elektrik faturanız daha çok gelebiliyor. Ek olarak bundan önceki yönetmelikte yer edinen ve A enerji sınıfının yanına eklenen artı (+) işaretinin de artık enerji sınıflarında bulunmuyor.

Üst enerji sınıflarının bütçenizin dostu olmasının yanında doğayı da koruma mevzusunda oldukça başarıya ulaşmış. Almak istediğiniz ürünün bu mevzularda ne kadar yarar sağladığını enerji etiketlerinde görmeniz mümkün.

Bilhassa beyaz eşya firmalarının bazı dönemlerde başlatmış olduğu indirim kampanyalarında, ürünlerin enerji sınıfını denetim etmenizde yarar var.

KIBRIS EMLAK MERKEZİ

En güncel haberlere erişmek için mail listemize abone olun