Komite, dün ortalama 14 saatlik çalışmanın peşinden 01.00’de çalışmalarını tamamladı. Bugün Maliye Bakanlığı bütçesinin ve Gelirler bütçesinin görüşülmesiyle Komite’nin bütçe emekleri tamamlanarak, Genel Kurul’a sevk edilecek.

Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Sadık Gardiyanoğlu ve bürokratların katılımıyla meydana getirilen bütçe görüşmesinde, milletvekilleri sırayla tespitlerini paylaştı peşinden Bakan Gardiyanoğlu soruları yanıtladı. 

-Baybars: “Kayıt dışı istihdamla savaşım için af haricinde bir yönteminiz var mı?”

Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars da bütçe üstüne söz alarak, Bakanlığın nitelikli işgücü yetiştirme, işsizlikle savaşım benzer biçimde bir politikası olup olmadığını sordu.

Töre,

Töre, “3 Aralık Dünya Engelliler Günü” sebebiyle ileti yayımladı

“İstihdam politikalarını belirlemek noktasında bakanlığınıza büyük bir iş düşüyor” diyen Baybars, işgücü piyasasında insan onuruna yaraşır iş ve ücretin önemine vurgu yapmış oldu.

Ülkede ortalama 120 bin emek verme izinli insan bulunduğunu belirten Baybars, bu kişilerin vasıfları ile ilgili data olup olmadığını da sordu. Ülkede ön izni çıkmış fakat emek verme iznine dönmemiş insanların sayısını öğrenmek isteyen Baybars, “Af çalışmanız var ise derhal şimdi kayıt dışı kaç şahıs olduğuyla ilgili bir data ortaya koymanız lazım” dedi. Baybars, “Kayıt dışı istihdamla savaşım için af haricinde bir yönteminiz var mı?” diye de sordu.

Bayanların işgücü piyasasında erkeklere oranla dezavantajlı iken genç işsizliğin de arttığını özetleyen Baybars, ara eleman yetiştirme mevzusunda ne yapılacağını sordu ve bunun bir tek kurs düzenlemekle olamayacağını açıkladı.

Baybars, reçete soruşturmasına ilişkin “Biz bunu biliyorsaydık niçin ödemeye devam ettik?” dedi. 

Mahkumların cezaevindeyken meslek edinmelerinin önemine vurgu meydana getiren Baybars, bu mevzuda 2021 yılından beri protokol imzalanmadığını söylemiş oldu ve Emek harcama Bakanlığı’nın bu konudaki niyetini öğrenmek istedi.

– Özuslu’dan tavsiyeler…“Gelin hep birlikte çalışalım, asgari tutarı kademelendirelim” 

CTP Milletvekili Sami Özuslu da mevzuya ilişkin bazı önerilerde bulunarak, kendisinin yürüttüğü bazı emekler bulunduğunu, bu tarz şeyleri ileriki zamanlarda paylaşacağını kaydetti. 

Özuslu, hususi sektörden gelen biri olarak hususi sektörün ne kadar meşakkatli bulunduğunu bildiğini söyleyerek, “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı emeğin kıymetini en iyi koruyacak Bakanlıktır, göreviniz ağırdır” dedi. 

Düzmece Reçete olarak anlatılan vakaya ilişkin kamunun vicdanının zedelendiğini söyleyen Özuslu, ilk başta toplumun “bravo” olarak tepki verdiğini sadece vakit içinde “kurunun yanında yaş da yanıyor” algısının hakim bulunduğunu savundu. 

Emek harcama hayatına ilişkin “ezber bozalım” diyerek çağrıda bulunan Özuslu, yatırımlarda asgari ücret olarak gösterilen bir çok ücretin asgari ücret olmadığını söyleyerek, asgari ücret üstünden meydana getirilen yatırımların sigorta emekliliği döneminde toplumsal kaosa niçin olacağını öne sürdü. Özuslu, hususi sektörde çalışan bir kişinin kendini kamudaki eşdeğeriyle karşılaştırdığını ve olanaklardan dolayı her insanın devlete girme çabasında bulunduğunu kaydederek, asgari ücretin kademelendirilmesi önerisinde bulunmuş oldu. Vasıfsız bir şahıs ile üniversite mezunu bir kişinin aynı tutarı almasının adaletsiz bulunduğunu belirten Özuslu, “Gelin hep beraber çalışalım, bu sistemi değişelim” dedi. 

Özuslu, devletten teşvik alınması için bir sektörün sendikalaşması, toplu sözleşmeye haiz olması benzer biçimde şartlarının konulmasının önemine dikkat çekti ve basın sektöründe bunun yapıldığını ve pozitif yönde neticeleri bulunduğunu söyledi. Özuslu, yükseköğrenim ve gezim sektöründe teşvik almak isteyenlere benzer uygulama çağrısında bulunmuş oldu. 

İş güvenliği ve iş kazalarına da değinen Milletvekili Özuslu, bu kazaların sıklığına dikkat çekerek, denetim ve eğitim gerekliliğini altını çizdi. 

Özuslu, ek olarak, çocuk ıslah evi ve çocuk mahkemelerinin olmamasının ülkenin en büyük ayıplarından biri olduğu görüşünü paylaştı. 

Engelli istihdamı sözü yapıldığını da hatırlatan Özuslu, engelli istihdamındaki kriterleri sorarak, bu aşamada dikkatli olunmasını talep etti. 

Cenup kaynaklı iktisat hakkında konuşan Özuslu, Cenup’de çalışan kişilerin sorunlarıyla da ilgilenmesi icap ettiğini kaydederek, söz mevzusu emekçilerin basında yer edinen toprak park yeri alanının düzeltilmesi çağrılarını örnek verdi; bu kişilerin emekliliğiyle ilgili kaygılarını paylaştı. 

Özuslu, işini doğru meydana getiren işletmelerin de ödüllendirilmesiyle bu işletmelerin teşvik edilebileceğini açıkladı. Bakan Sadık Gardiyanoğlu da, uygulamada olan prim ödemelerinin bir tür teşvik olduğuna dikkat çekti.

Milletvekili Özuslu, son olarak yerli ve yabancı işçilerin, tarımcının, emekçinin katılacağı ve yöneticilerin bir tek dinleyeceği bir “Emek harcama Yaşamı ve Emek harcama Barışı Çalıştayı” yapılması önerisinde bulunmuş oldu. 

– Besim: “Yabancılara ön izin verilirken gerekseme analizi yapılıyor mu?”

Özuslu’nun peşinden söz alan CTP Milletvekili Filiz Besim, geçen seneye gore Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının bütçesinde iyi bir artış yapılmasına karşın genel bütçenin yüzde 4’üne denk gelen Bakanlık bütçesinin kafi olmadığı görüşünü paylaştı; “Bu bütçeyle bu kadar projeyi iyi mi yapacaksınız?” diye sordu. 

Ülkedeki her sektörde dünyanın birçok yerinden kişilerin gelip çalıştığını belirten Besim, yabacılara ön izin verilirken gereksinim duyulan alanlar hakkında bir analizin olup olmadığını sordu; bununla ilgili bir nüfus politikası olması icap ettiğini söylemiş oldu. 

Reçete vakasına da değinen Besim, “Niçin 2 senedir bilinmesine karşın şimdi soruşturulmaya başlandı? Madem biliyordunuz niçin 2 senedir bu insanlara uyarı vermediniz, sözleşmelerini iptal etmediniz? Niçin iç denetimle dosyaları ayıklayıp onları polise vermediniz de tüm eczacıları verdiniz?” sorularını yöneltti; bu mevzuda yaşadıkları üzüntüyü açıkladı. Besim, doktor ve eczacıyla barışmak ve sistemi tekrardan ayağa kaldırmak için neler yapılacağı yönünde de data talep etti. 

Besim, Genel Sıhhat Sigortası’nın sağlığın finansmanı bulunduğunu, Emek harcama Bakanlığının, Sıhhat Bakanlığı ve öteki paydaşlarla emek harcaması icap ettiğini kaydetti ve mevcut bir fon bulunduğunu sadece buna karşın sistemin kurulmasının başarılamadığını söylemiş oldu. 

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nın geçmesiyle ciddi uygulamaların de yapılmaya başlandığını sadece bunların güvenlikle ilgili bulunduğunu ifade eden Besim, yasa altında çıkarılması ihtiyaç duyulan İş Sağlığı tüzüğünün bir türlü çıkarılamadığını söylemiş oldu; buna ilişkin bir çalışmanın olup olmadığını sordu. 

Toplumsal hizmetlere ilişkin emek verme taleplerini de ifade eden Besim, Dipkarpaz’da yaşayanların hizmete erişiminde yaşamış olduğu sıkıntılara işaret etti. 

Milletvekili Besim, Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığına verilen Kalkanlı Yaşam Evi’ne ilişkin protokolün hemen hemen imzalanmamasını eleştirerek, orada büyük bir sorun olduğundan bahsetti. Bunun üstüne söz alan Bakan Gardiyanoğlu buraya KEİ kaynaklı ayrılan bütçeyi paylaştı, Lapta Huzurevi yeni binasının çalışmalarına yönelik data verdi. 

– Birinci, reçete vakasına ilişkin sürecin uzamasının “büyük sıkıntılar yaratacağı” uyarısında bulunmuş oldu 

CTP Milletvekili Ceyhun Birinci de, reçete vakasına ilişkin sürecin kısa sürede tamamlanması gerektiği uyarısında bulunarak, kronik hastaların, bilhassa kamuda doktoru olmayan hastaların” yaşamış olduğu mağduriyete dikkat çekti; kendi imkanlarıyla şu anda ilaçları alanların da ileriki zamanlarda alamayacak durumda olacaklarını belirtti. 

Hastanelerde buna ilişkin altyapının oluşturulmasının öneminden bahseden Birinci, eczacıların da soruşturmaya çağrılıp çağrılmayacaklarını bekliyor olduklarını kaydetti. 

Lapta Huzurevi’ndeki sıhhat hizmetlerinde aksamalar bulunduğunu bildiğini belirten Birinci, “bu mevzuda size vazife düşüyor” dedi. 

Birinci, Toplumsal Hizmetler Dairesi’nin de artan nüfusun getirmiş olduğu yükle boğuştuğunu kaydetti, Daire’ye personel takviyesi yapılması ve personelin sorunlarının dinlenerek, destek olunması çağrısında bulunmuş oldu. 

– Rogers

Bağımsız Milletvekili Jale Refik Rogers ise konuşmasına ilk olarak toplumsal hizmetler mevzusuna değinerek başladı; bu alanda yaşanmış olan yasal ve uygulamadaki eksiklere dikkat çekti. 

Rogers’ın hanım sığınma evi sayısındaki düşüklüğe de değinmesinin peşinden, Bakan Gardiyanoğlu söz alarak, gelecek yıl için planladıkları hanım sığınma evi projesini söyledi. 

Lüzumlu yasaların geçmesi mevzusunda Bakanlığın emek harcaması icap ettiğini kaydeden Rogers’a cevap olarak söz alan Komite Başkanı, Ulusal Birlik Partisi Milletvekili Resmiye Eroğlu Canaltay, Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) Yasası hakkında süreç hakkında data vererek, Savcılıktan görüş beklendiğini bildirdi. 

Rogers, reçete yolsuzluğuna ilişkin de polise intikal ettikten sonrasında reçetelerin uzun soluklu yazılmasına yönelik derhal karar üretilebildiğini hatırlatarak, bunun daha ilkin de yapılabileceğini belirtti. 

Çıraklık eğitiminin kafi kadar geniş alana yayılmadığı görüşünü de paylaşan Rogers, standartların oluşturulmasındaki son durum hakkında data talep etti. 

– Şahali

Komite Başkan Vekili, CTP Milletvekili Erkut Şahali de konuşmasında, bazı kalemlere ayrılan ödenekleri eleştirerek, bilhassa akaryakıta ayrılan ödeneği yetersiz bulduğunu kaydetti. 

Emek harcama Dairesi’nin güçlendirilmesi icap ettiğini kaydeden Şahali, mevcut kadroların doldurulmasına yönelik data talep etti. 

Şahali, kayıtsızlıkla mücadelede mahalli istihdamın önemini altını çizdi, bunun yanında emek verme koşullarının denetiminin yapılması icap ettiğini açıkladı. 

Toplumsal Hizmetler Dairesi’nde aslolan ve devamlı kadroda psikolog olmamasını eleştiren Milletvekili Şahali, teşkilat yasasının da seneler öncesinden kalma bulunduğunu ve o zamanki toplumun gereksinimlerini yansıttığını kaydetti. 

– Şahiner 

Şahali’nin peşinden söz alan CTP Milletvekili Salahi Şahiner de, kayıt dışılığın ve haksız rekabetin ülkeye getirmiş olduğu yüklerden söz ederek, her çıkarılan af ile kayıt dışına düşen sektörler hakkında data alınabileceğini belirtti. 

Üretim sektörünü örnek veren Şahiner, ülkede dönemsel üretim meydana getiren ve bir tek bu dönemlerde yüksek sayıda çalışana gerekseme duyan işletmelerin işçilerinin 12 ay süresince kaydını yapacağı bir ortamdan uzak bulunduğunu belirterek, bu benzer biçimde mevzulara değişik bir çözüm getirilmesi icap ettiğini söylemiş oldu; bu sektörlerde öğrencilerin de çoğunlukla çalıştığına dikkat çekti. 

Asgari ücret almamasına karşın asgari ücretli olarak gösterilen çalışanlar hakkında da konuşan Şahiner, mali bir soruşturmayla bunun kısa sürede ortaya çıkarılabileceğini kaydetti. 

Yaşlı bakımında sınıfta kalındığını dile getiren Şahiner, toprağına bağımlı yaşlıların şehirlerden uzaktan yaşamı tercih ettiğine ve erişimde sıkıntılar yaşandığına değinerek, toplumsal devlet olmanın gereği olarak en azından bu yıl bu konunda bir çalışmanın başlatılması icap ettiğini belirtti. 

– Bakan Gardiyanoğlu soruları yanıtladı 

Vekillerin peşinden konuşmalara cevap veren Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Sadık Gardiyanoğlu, reçete vakasına ilişkin olarak detaylı data vererek, bugüne dek yaşanmış olan süreci paylaştı. 

Gardiyanoğlu, Toplumsal Sigortalar’ın Nisan 2022’den sonrasında dijitalleştiğini ve verilerin net olarak o zamandan itibaren görülebilmeye başlandığını kaydetti. Gardiyanoğlu, o zamanlar sayıların net olarak netleştirilememiş olmasına karşın, Toplumsal Sigortalar’ın 6 yılda 5 kere tabipler ve eczacı birlikleriyle bu mevzuda yazışmaları bulunduğunu hatırlattı. 

Gardiyanoğlu, bu süreçte linç girişimlerinin karşısında bulunduğunu her platformda dile getirdiğine işaret etti. Polise gitmeden ilkin birlikler ile yapmış olduğu toplantılar ve sık meydana getirilen görüş alışverişleri bulunduğunu hatırlatan Bakan, bazı “art niyetli hekim ve eczacıların” tespitinin peşinden, Başbakanlık Denetleme Kurulu benzer biçimde kurumların bu işin altından kalkamayacağı kararını verdiklerini deklare etti. Gardiyanoğlu, kendilerinin polise bir tek 4 kişinin adını verdiğine işaret ederek, polisin kendilerinin yapmadığı bir suç duyurusu sonucunda bir eczacıyı tutukladığını ve peşinden sistemi öğrenebilmeleri için sistemin kendilerine açılmasını talep ettiklerini ve bu doğrultuda polise açtıklarını kaydetti. 

“Şov yapıldığına” yönelik eleştirilere tepki gösteren Gardiyanoğlu, sual üstüne meydana getirilen ödemenin azaldığını ifade ettiğini dile getirerek, hiçbir vakit bu vakaya kar gözüyle bakmadıklarını söylemiş oldu. 

Gardiyanoğlu, kamu doktorlarının yazdığı reçetelerin de sistemde görülmesine yönelik çalışmaların Sıhhat Bakanlığı ile başlatıldığını kaydetti. 

Bu süreçte pos cihazlarının açılması benzer biçimde, birliklerin talep etmiş olduğu mevzularda elinden gelen yardımı yaptığını dile getiren Bakan Gardiyanoğlu, birliklerle yaptıkları toplantıların peşinden mevcut zafiyetlerin düzeltilmesine yönelik taleplerini de pozitif yönde karşıladıklarını belirtti.

Data kirliliğinden dolayı eczacıların korku yaşadığını ifade eden Gardiyanoğlu, ellerinden gelen maksimum çabayı gösterdiklerini dile getirdi ve temennisinin sürecin en erken zamanda neticelenmesi bulunduğunu söylemiş oldu. 

Emek harcama hayatıyla ilgili kota uygulamasında bulunduklarını açıklayan Bakan Gardiyanoğlu, izinler verilirken yerli, Türkiye’den ve üçüncü dünya ülkelerinden çalışan sayısına bakıldığını kaydetti. 

Endüstri Odası ve Ulusal Eğitim Bakanlığı işbirliğinde çıraklık eğitiminin verileceğini belirten Gardiyanoğlu, bu kapsamda 5 yıl süresince yatırımlarının Bakanlık tarafınca verileceğini, peşinden maaş desteği yapılacağını duyurdu. 

Gardiyanoğlu, Bakanlık hizmetleriyle ilgili kamu spotlarına yönelik de çalışmaların sonlandırılmak suretiyle bulunduğunu kaydetti. 

Mahalli işgücünü desteklemekle ilgili yapmakta oldukları projeleri de sıralayan Gardiyanoğlu, milletvekillerinin görüşlerini aldığını ve Genel Kurul’da daha detaylı şekilde cevaplandıracağını dile getirdi. 

Bakan Gardiyanoğlu’nun konuşmasının peşinden, Emek harcama ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının bütçesi oylanarak, oyçokluğuyla kabul edildi. 

Komite’nin bütçe emekleri bugün Maliye Bakanlığının bütçesinin ele alınmasıyla tamamlanacak. Komite toplantısı bugün saat 11.00’de başlamış olacak.